Giá dầu tăng mạnh trước căng thẳng địa chính trị và việc trừng phạt Nga

Giá dầu thô thế giới đã ghi nhận mức tăng mạnh trong những ngày qua, đạt mức 70 USD/thùng đối với dầu West Texas Intermediate (WTI) và gần 74 USD/thùng đối với dầu Brent. Nguyên nhân chủ yếu do những căng thẳng địa chính trị gia tăng và các yếu tố liên quan đến chính sách trừng phạt từ Nga và Iran. Điều này đã đi ngược lại dự báo về tình trạng dư thừa dầu mỏ trong năm 2025, làm dấy lên lo ngại về một cuộc khủng hoảng năng lượng tiềm tàng trong tương lai gần.

Căng thẳng địa chính trị làm dậy sóng thị trường dầu 

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang tại Ukraine, khi một cuộc không kích của Nga vào các cơ sở quân sự tại nước này tiếp tục làm gia tăng sự bất ổn trong khu vực, giá dầu đã tăng cao. Điều này khiến các nhà giao dịch thận trọng và đặt ra câu hỏi về tính bền vững của nguồn cung toàn cầu. Cùng với đó, các động thái gia tăng căng thẳng giữa các cường quốc dầu mỏ, đặc biệt là Iran và Nga, đã làm thay đổi triển vọng cung cầu trong ngắn hạn.

Sự tăng vọt của giá dầu đã phản ánh sự lo ngại của các nhà đầu tư về tình trạng gián đoạn nguồn cung và những tác động tiềm tàng từ các biện pháp trừng phạt quốc tế đối với hai quốc gia này. Iran – dưới sự lãnh đạo của chính quyền hiện tại, đã tiếp tục duy trì các hoạt động xuất khẩu dầu mỏ bất chấp các lệnh trừng phạt của phương Tây. 

Tuy nhiên, nếu các chính sách như thời kỳ Donald Trump, với “áp lực tối đa” lên Iran, được tái áp dụng, nguồn cung dầu của Iran có thể giảm mạnh, đẩy giá dầu lên cao hơn nữa.

Biện pháp trừng phạt mới đối với Nga và Iran

Mới đây, cố vấn an ninh quốc gia mà Donald Trump bổ nhiệm đã tuyên bố rằng sẽ tiếp tục chiến lược “áp lực tối đa” đối với Iran. Động thái này có thể khiến xuất khẩu dầu của quốc gia này giảm mạnh, làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt nguồn cung toàn cầu.

Liên minh châu Âu cũng không đứng ngoài cuộc khi đã đưa ra sự ủng hộ đối với gói trừng phạt thứ 15 nhằm vào Nga, bao gồm cả các biện pháp nhằm giảm thiểu khả năng xuất khẩu năng lượng của Moscow ra thế giới. Các lệnh trừng phạt này dự kiến sẽ tác động mạnh đến thị trường dầu thô, khiến nguồn cung bị gián đoạn và đẩy giá dầu lên cao trong tương lai.

Các quyết định của OPEC+ và tác động đến thị trường 

Trong khi đó, OPEC+ cũng đã có quyết định quan trọng vào tuần trước khi trì hoãn kế hoạch tăng nguồn cung dầu, nhằm duy trì sự ổn định cho thị trường. Tuy nhiên, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) lại dự báo rằng thị trường dầu mỏ toàn cầu sẽ phải đối mặt với tình trạng dư thừa vào năm 2025, trái ngược với dự báo của Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ (EIA), khi cơ quan này nhận định thị trường sẽ ở trạng thái cân bằng vào năm 2025.

Một trong những yếu tố làm gia tăng tính không chắc chắn trong bức tranh cung cầu dầu mỏ là sự cắt giảm sản lượng từ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE). Quốc gia này đã giảm lượng dầu phân bổ cho một số khách hàng ở khu vực châu Á, báo hiệu một sự tuân thủ chặt chẽ hơn đối với hạn ngạch sản lượng từ các nước thành viên chủ chốt của OPEC+.

Kỳ vọng tăng giá và rủi ro tăng 

Sự gia tăng căng thẳng địa chính trị và các biện pháp trừng phạt đối với Iran và Nga đã khiến thị trường dầu thô trở nên bất ổn hơn bao giờ hết. Các nhà đầu tư và giao dịch quyền chọn đã bắt đầu chuẩn bị cho khả năng giá dầu sẽ tiếp tục tăng. 

Tính đến thời điểm hiện tại, quyền chọn mua Brent, có lợi khi giá dầu tăng, đã vượt qua quyền chọn bán lần đầu tiên trong ba tuần qua, cho thấy sự kỳ vọng lớn vào một đợt tăng giá tiếp theo.

Theo báo cáo từ SEB AB, trong những năm trước đây, khi chính quyền Donald Trump áp dụng chính sách mạnh tay đối với Iran, xuất khẩu dầu của quốc gia này đã gần như biến mất khỏi thị trường. Nếu điều này tái diễn, có thể dẫn đến sự sụt giảm nguồn cung nghiêm trọng, làm tan vỡ mọi kỳ vọng về dư cung dầu vào năm tới.

Triển vọng tương lai 

Nhìn về phía trước, trong khi dự báo về dư cung vào năm 2025 vẫn còn có sự khác biệt giữa các tổ chức quốc tế, thị trường dầu mỏ rõ ràng sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều yếu tố không chắc chắn. Dù OPEC+ đang cố gắng duy trì sự ổn định của thị trường, nhưng các yếu tố địa chính trị và các biện pháp trừng phạt của các quốc gia lớn đang ngày càng có ảnh hưởng mạnh mẽ đến giá dầu. 

Các nhà phân tích khuyến nghị các nhà đầu tư nên chuẩn bị cho một giai đoạn biến động mạnh trên thị trường năng lượng trong thời gian tới.

Trong khi đó, người tiêu dùng và các quốc gia phụ thuộc vào dầu mỏ sẽ phải đối mặt với giá năng lượng cao hơn, làm gia tăng các rủi ro kinh tế toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh suy thoái kinh tế đang dần lan rộng.