Trung Quốc: Tham vọng nhôm xanh gặp cản trở do mưa và mất điện

Comment: 1

Chợ giá – Theo như thông tin mới đây ngày 10/5 thì lượng mưa ở phía tây nam Trung Quốc ngày càng thất thường, điều này làm nản lòng nỗ lực trị giá hàng tỷ đô la nhằm xanh hóa ngành công nghiệp nhôm chiếm gần 60% sản lượng toàn cầu và theo một số ước tính, thải ra nhiều carbon dioxide hơn Úc.

Bị thu hút bởi những lời hứa chính thức về thủy điện giá rẻ, Tập đoàn Hongqiao Trung Quốc (1378.HK) và một số nhà máy luyện than khác cách đây vài năm đã bắt đầu di chuyển 6,56 triệu tấn công suất – khoảng 15% tổng công suất của Trung Quốc – từ vành đai rỉ sét phía bắc đến tỉnh Vân Nam miền núi và dân tộc đa dạng, nổi tiếng với chè, cà phê và nấm dại .

tham vong nhom xanh cua trung quoc
Tham vọng nhôm xanh của Trung Quốc gặp phải mưa thất thường và mất điện

Cơ hội cắt giảm hóa đơn tiền điện cũng đã giúp quốc gia gây ô nhiễm hàng đầu thế giới giải quyết vấn đề nóng lên toàn cầu dường như là một cơ hội an toàn. Nhưng khi các con sông và hồ chứa ở Vân Nam cạn kiệt do lượng mưa kém, điều mà một số chuyên gia cho là do biến đổi khí hậu, thì độ tin cậy của điện cũng giảm theo .

Các cuộc phỏng vấn của Reuters với gần hai chục nhân vật và nhà phân tích trong ngành, cũng như hồ sơ của công ty và các tài liệu chính thức, cho thấy lượng thủy điện không đủ có nghĩa là chỉ hơn một nửa kế hoạch chuyển đổi công suất nhôm đã thành hiện thực. Một số nhà máy luyện kim đang làm chậm lại hoặc thu hẹp lại các kế hoạch vốn đã bị trì hoãn của họ và những nhà máy khác đang tìm kiếm địa điểm thay thế.

Muyi Yang – một thành viên phụ trợ tại Đại học Công nghệ Sydney, người nghiên cứu chính sách năng lượng, cho biết bất kỳ sự gián đoạn nguồn cung nào cũng sẽ trì hoãn quá trình chuyển đổi năng lượng rộng lớn hơn của Trung Quốc vì nhôm được sử dụng trong nhiều công nghệ sạch.

Theo các nhà phân tích và nguồn tin trong ngành, ngoài việc cản trở các mục tiêu về khí hậu của Trung Quốc, cuộc khủng hoảng thủy điện còn gây ra biến động giá nhôm toàn cầu và gây nguy hiểm cho các nhà sản xuất trong việc kiếm tiền từ nhu cầu đối với kim loại “xanh”.

Kế hoạch của Hongqiao chính là chuyển gần 4 triệu tấn sản phẩm từ tỉnh Sơn Đông sang Vân Nam liên quan đến việc xây dựng hai nhà máy gần biên giới Việt Nam, ở quận Văn Sơn và Hồng Hà, mỗi nhà máy có công suất khoảng 2 triệu tấn.

Giám đốc khu công nghiệp nơi nhà máy tọa lạc nói với truyền thông nhà nước Trung Quốc vào năm 2021 rằng: “nhà máy Wenshan trị giá 17 tỷ nhân dân tệ (2,35 tỷ USD) sẽ mở cửa vào năm 2020 và dự kiến ​​sẽ đạt công suất tối đa vào tháng 8 năm 2022”. Nhưng trên thực tế hiện nay thì việc thủy điện không ổn định đã ngăn cản điều đó.

Tại Honghe, việc sản xuất dự kiến ​​bắt đầu vào tháng 3 năm 2023, theo tổng quan về các dự án vào tháng 12 năm 2021 do Sở Công nghiệp và Công nghệ thông tin Vân Nam công bố. Tuy nhiên, năng lực sản xuất ban đầu chỉ 500.000 tấn sẽ sẵn sàng vào giữa năm nay, theo một người quen thuộc với vấn đề này.

Chen Xinlin – nhà tư vấn khai thác mỏ và kim loại cấp cao tại Wood Mackenzie, cho biết công suất của Honghe có thể không được đưa vào vận hành trong năm nay do “nút thắt cổ chai thủy điện”.


Giấc mơ Xanh

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, ngành sản xuất nhôm chiếm khoảng 3% lượng khí carbon dioxide công nghiệp trực tiếp trên toàn cầu. Đối với Trung Quốc, việc làm sạch ngành này đang trở nên rất quan trọng, đặc biệt là khi nước này đã chính thức cam kết vào năm 2020 để đạt mức phát thải carbon cao nhất vào cuối thập kỷ này và đạt mức 0 vào năm 2060.

Một phần của sức hấp dẫn của việc sản xuất nhôm từ nguồn điện tái tạo hoặc năng lượng sạch khác là các nhà sản xuất có thể nhận được khoản bảo hiểm khi nâng cao tiêu chuẩn carbon của họ cho vật liệu. Tuy nhiên, hiện chỉ có một tỷ lệ nhỏ nhôm xanh nhận được khoản bảo hiểm này.

Ngoài công ty Hongqiao, các nhà sản xuất khác như Tập đoàn Nhôm hàng đầu Trung Quốc (Chinalco) cũng đã được thu hút đến Vân Nam bởi lời đề nghị giảm giá điện xanh từ chính quyền tỉnh. Mức giảm giá 0,25 nhân dân tệ mỗi kilowatt giờ (kWh) ở Vân Nam thấp hơn một nửa so với miền bắc Trung Quốc.

Chinalco đã tuyên bố vào năm 2018 rằng họ sẽ chuyển 1,2 triệu tấn sản xuất nhôm đến Vân Nam. Các nhà sản xuất khác như Sunstone Development cũng đã theo sau.

Các nhà máy luyện kim mới đã thu hút nhân viên từ miền bắc Trung Quốc bằng cách cung cấp các món ăn quen thuộc như mì om và shaobing, một loại bánh mì dẹt nhồi thịt, để mang đến cho công nhân hương vị quê nhà.

Các nhà máy sản xuất các thỏi nhôm được đúc từ nhôm nóng chảy thành các hình vuông. Các sản phẩm này được chuyển đến các nhà máy khác để chế biến thành các sản phẩm như phụ tùng ô tô, khung cửa sổ và lon bia.

Tuy nhiên, tốc độ chuyển đổi đã chậm lại đáng kể. Các quan chức nhận thức được rằng quyền lực có thể là một hạn chế.

He Chun, phó giám đốc Cục Năng lượng Wenshan, đã nói vào năm 2021 rằng “giải quyết các vấn đề về cung cấp điện là điều đầu tiên cần nỗ lực để phát triển ngành công nghiệp nhôm xanh”.

Tuy nhiên, mưa đã không phù hợp, với hạn hán kéo dài năm thứ năm theo Cục Tài nguyên nước Vân Nam. Vào tháng 1, Cục Tài nguyên nước Vân Nam đã báo cáo về hạn hán nghiêm trọng và giảm sản lượng thủy điện. Vào ngày 16 tháng 4, quan chức Wenshan cảnh báo về hạn hán khắc nghiệt tại quận Yanshan, nơi có nhiều nhà máy nhôm, trong đó có nhà máy luyện kim Hongqiao.

Thêm vào đó, NDRC vào năm 2021 đã cấm giảm giá điện đối với các nhà sản xuất nhôm, tạo thêm áp lực cho ngành công nghiệp nhôm ở Vân Nam.

“Có thể có nhiều mưa hơn nữa”

Trong cuộc phỏng vấn với Reuters, các nhân vật trong ngành luyện kim tại các nhà máy ở Vân Nam đã phản ánh về tình hình giá điện tăng cao hơn dự kiến và việc nhà cung cấp năng lượng China Southern Power Grid thực hiện lệnh đóng cửa định kỳ. Có 7 trong số 10 nhân vật này cho biết giá điện đã tăng lên khoảng 0,47 đến 0,5 nhân dân tệ/kWh, tuy vẫn thấp hơn so với mức mà các nhà máy luyện kim phải trả ở phía bắc.

Cả hai công ty Nhôm Vân Nam và Than & Điện Hà Nam Shenhuo, đều không trả lời yêu cầu bình luận về vấn đề này, nhưng đã được trích dẫn trong hồ sơ tài chính về các vấn đề liên quan đến cung cấp điện ở Vân Nam.

Trong báo cáo thường niên năm 2023, công ty Shenhuo đã cảnh báo rằng việc tăng giá điện hoặc gián đoạn nguồn cung sẽ tạo ra sự không chắc chắn cho hoạt động của công ty.

Chính quyền tỉnh Vân Nam đang tìm cách giải phóng điện bằng cách hạn chế chuyển điện ra các tỉnh khác và đẩy mạnh xây dựng các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng gió, năng lượng mặt trời, cũng như nhiều nhà máy thủy điện hơn. Họ cũng đang tăng cường công suất sản xuất nhiệt điện, chủ yếu từ than.

Tuy nhiên, các nhân vật trong ngành luyện kim ở Vân Nam đang thất vọng và bày tỏ quan ngại về việc tìm kiếm nguồn điện ổn định. Có một quản lý nhà máy luyện kim cho biết rằng “không ai dám thực hiện kế hoạch di dời” do vấn đề điện ở Vân Nam.

Các nhà phân tích dự đoán rằng nhiều công suất sản xuất nhôm có thể chuyển sang vùng Tây Bắc Trung Quốc, nơi có khả năng tiếp cận nguồn điện dồi dào hơn, bao gồm cả nguồn điện từ than có thể đảm bảo nguồn cung ổn định cho các nhà máy luyện kim.

Vào tháng 5 năm 2023, Chủ tịch Weiqiao Zhang Bo đã công bố kế hoạch với Tập đoàn Shandong Chuangxin để xây dựng cơ sở nhôm xanh ở Nội Mông, sử dụng năng lượng gió và mặt trời.

Hiện nay, các nhà điều hành nhà máy luyện kim ở Vân Nam đang hy vọng vào mưa, vì đó được xem là điều kiện tốt nhất để giải quyết vấn đề nguồn điện.

Nhìn chung, dù đã có những bước đầu tiên trong việc xanh hóa ngành công nghiệp nhôm ở Trung Quốc, nhưng những thách thức về nguồn cung điện và môi trường vẫn đang là những rào cản lớn. Đối mặt với những khó khăn này, các nhà sản xuất đang phải tìm kiếm giải pháp để đảm bảo sự ổn định và bền vững cho ngành công nghiệp nhôm Trung Quốc trong tương lai.

Bạn thấy bài viết này thế nào?