Mô hình mua ngay trả tiền sau (BNPL): Lợi ích & Rủi ro

Chợ giá – Trong thời đại công nghệ hiện đại, mô hình mua ngay, trả tiền sau (BNPL) đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của người tiêu dùng, đặc biệt là trong giới trẻ. Các ứng dụng BNPL đã phát triển mạnh mẽ vào đầu thập kỷ này, và sức hấp dẫn của chúng là điều dễ hiểu, vì việc mua hàng trở nên dễ dàng hơn khi không cần phải bỏ hết tiền ngay lập tức. Đối tượng mục tiêu chính của BNPL là Thế hệ Gen Z và Gen Y, hai thế hệ này đều là những người thích mua sắm tùy hứng nhưng không mấy ưa chuộng việc sử dụng thẻ tín dụng.

Tuy nhiên, không chỉ có giới trẻ, mà ngay cả những người về hưu và có thu nhập cố định cũng đã bắt đầu sử dụng các ứng dụng BNPL, và họ đang trở thành nhóm người sử dụng tăng trưởng nhanh nhất. Mặc dù vậy, lãi suất cao của BNPL đã gây ra một số lo và đã đẩy một số người tiêu dùng vào tình trạng nợ nần không kiểm soát được. Vậy, mô hình BNPL hoạt động như thế nào? Có những lợi thế và rủi ro gì khi sử dụng mô hình này? Hãy cùng tìm hiểu ở bài viết dưới đây nhé!

BNPL hoạt động như thế nào?

Thông thường bằng cách cho phép người tiêu dùng thanh toán mua hàng thành ba hoặc bốn đợt. Hầu hết các dịch vụ BNPL đều trải rộng chúng trong vài tuần, thường không tính lãi, mặc dù nhiều dịch vụ tính phí thanh toán trễ. Theo GlobalData – một nhà cung cấp nghiên cứu, chi tiêu cho việc mua BNPL đã tăng từ 33 tỷ USD vào năm 2019 lên 300 tỷ USD vào năm 2023.  Theo Juniper Research thì con số đó dự kiến ​​sẽ đạt gần 700 tỷ USD trên toàn cầu vào năm 2028 .

Đây có phải là một ý tưởng mới?

Được biết, “Kế hoạch trả góp” là một loại tín dụng thực sự xuất hiện vào thế kỷ 19, khi Cách mạng Công nghiệp cung cấp hàng tiêu dùng cho đại chúng – nếu họ có thể trả tiền cho chúng. Nổi tiếng nhất là máy may Singer được bán với giá “giảm một đô la, một đô la một tuần”. Việc đưa ra kế hoạch mua hàng hàng tuần hoặc hàng tháng đã lan rộng khi các nhà sản xuất đồ nội thất, đàn piano, thiết bị nông nghiệp và ô tô tìm cách làm cho sản phẩm dễ tiếp cận hơn.

Thẻ tín dụng sau đó cũng đã mở rộng hoạt động trì hoãn thanh toán để chi trả cho các giao dịch mua nhỏ hơn. Nhưng thẻ tín dụng có xu hướng không được ưa chuộng bởi giới trẻ bị BNPL thu hút. Với tư cách là một nhóm, những người mua sắm trẻ tuổi cảnh giác với những nhà cung cấp thu lợi nhuận khi khách hàng không thanh toán số dư của họ.

Tại sao BNPL lại thành công?

Rất nhiều lý do dẫn đến việc mà BNPL trở nên thành công:

• Thứ nhất: Bùng nổ mua sắm trực tuyến trong đại dịch: Thời kỳ đại dịch COVID-19 đã thúc đẩy sự phát triển của mô hình mua sắm trực tuyến, khiến cho việc sử dụng BNPL trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Sự tiện lợi của việc mua hàng từ nhà và tính linh hoạt của các ứng dụng BNPL đã thu hút sự chú ý của người tiêu dùng.
• Thứ hai: Đầu tư vào các công ty khởi nghiệp: Sự đầu tư lớn vào các công ty khởi nghiệp cung cấp dịch vụ BNPL đã tạo điều kiện cho sự phát triển nhanh chóng của ngành này. Các ứng dụng BNPL như Klarna, Afterpay, Affirm, Zip và Zilch đã nhận được sự quan tâm từ các nhà đầu tư và phát triển các ứng dụng thân thiện với người dùng.
• Thứ ba: Nhắm đến đối tượng người tiêu dùng trẻ tuổi: BNPL đã nhắm đến đối tượng người tiêu dùng trẻ tuổi, đặc biệt là Thế hệ Z và Millennials. Việc mua sắm các mặt hàng có giá trị từ 200 USD trở xuống trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết với tính linh hoạt của BNPL.
• Thứ tư: Sự thiếu quy định: Trong một số trường hợp, thiếu quy định đã tạo điều kiện cho sự phát triển nhanh chóng của ngành BNPL. Thiếu các biện pháp kiểm tra tín dụng nghiêm ngặt đã giúp tăng cường sự thu hút của BNPL đối với người tiêu dùng.
• Thứ năm: Tính linh hoạt trong việc thanh toán: Một ưu điểm lớn của BNPL là tính linh hoạt trong việc thanh toán. Người tiêu dùng có thể mua hàng ngay lập tức và trả tiền sau một khoảng thời gian nhất định, mà không cần phải trả hết số tiền ngay lập tức.

Mô hình này đã thay đổi như thế nào?

Mô hình BNPL bắt đầu từ việc tập trung vào các ngành thời trang và với cơ sở người tiêu dùng của Gen Y và Gen Z. Đến tháng 12 năm 2023, Klarna cho biết nhóm trên 60 tuổi là phân khúc độ tuổi phát triển nhanh nhất – trong đó nhà cửa và làm vườn đã trở thành một trong những danh mục phổ biến nhất được người mua sắm sử dụng sản phẩm. Điều đó phần lớn được coi là phản ứng trước sự gia tăng chóng mặt của lạm phát trong những năm gần đây, khiến nhiều người tiêu dùng ở mọi lứa tuổi đang tìm cách tiêu tiền hoặc hoãn thanh toán hóa đơn lâu hơn một chút. Trước sự thất vọng của các cơ quan quản lý, mọi người đang sử dụng ứng dụng BNPL không chỉ để mua hàng một lần mà còn để thanh toán các chi phí định kỳ như hóa đơn năng lượng, đồ mang đi và thậm chí cả hàng tạp hóa.

Các công ty BNPL hoạt động như thế nào?

Sau sự tăng trưởng nhanh chóng ban đầu dẫn đến việc định giá cao cho một số người mới, họ đã gặp phải một giai đoạn khó khăn. Vào năm 2022, Klarna chứng kiến ​​giá trị của mình giảm từ 46 tỷ USD xuống còn 6,7 tỷ USD, trong khi cổ phiếu của Affirm giảm 90% vào cuối năm, trong khi Zip giảm khoảng 95% giá trị (Các công ty đã phát triển ở một mức độ nào đó kể từ đó.)

Điều trên cũng đã phản ánh ba xu hướng sau:

• Thứ nhất: là sự đổ xô của các đối thủ cạnh tranh mới vào lĩnh vực này, bao gồm các công ty công nghệ lớn như Apple Inc. và Amazon.com Inc. , các ngân hàng bán lẻ như HSBC Holdings Plc và Barclays Plc , các công ty Phố Wall như Goldman Sachs Group Inc và Citigroup Inc. những người chơi ở các thị trường chưa được phục vụ trước đây, như Tabby và Huabei có trụ sở tại vùng Vịnh ở Trung Quốc.
• Thứ hai: sự đổ xô của các đối thủ cạnh tranh mới vào thị trường BNPL đã tạo ra một cạnh tranh khốc liệt trong ngành này. Không chỉ có các công ty công nghệ lớn như Apple Inc. và Amazon.com Inc., mà còn có sự tham gia của các ngân hàng bán lẻ như HSBC Holdings Plc và Barclays Plc, cũng như các công ty Phố Wall như Goldman Sachs Group Inc và Citigroup Inc. Điều này đã thúc đẩy sự đa dạng hóa và phát triển của thị trường BNPL, đồng thời tạo ra nhiều cơ hội mới cho người tiêu dùng.
• Thứ ba:  sự gia tăng lãi suất từ các ngân hàng trung ương đã tạo ra áp lực lớn đối với các công ty BNPL. Với chi phí vốn tăng cao, các công ty này phải đối mặt với khó khăn trong việc thanh toán cho các nhà bán lẻ hoặc cho người tiêu dùng vay. Điều này đã dẫn đến sự gia tăng về chi phí hoạt động và tổn thất tín dụng, như báo cáo của Klarna vào nửa đầu năm 2022. Tuy nhiên, việc ngày càng có nhiều người trả nợ đúng hạn và tỷ lệ vỡ nợ giảm xuống cho thấy sự ổn định trong thị trường này. Tuy vậy, vẫn còn một phần tư người dùng BNPL đã gặp khó khăn trong việc trả nợ, một thách thức mà ngành phải đối mặt và giải quyết trong tương lai.

Mô hình kinh doanh BNPL là gì?

Mô hình kinh doanh BNPL chỉ là một con số, nhưng tất cả đều có chung một điểm: Khi khách hàng sử dụng mua ngay, thanh toán sau làm tùy chọn thanh toán, nhà cung cấp BNPL sẽ trả trước phần lớn hóa đơn, thanh toán toàn bộ số tiền cho người bán. Sau đó, khách hàng sẽ trả dần cho nhà cung cấp BNPL. Vì các công ty BNPL thường không tính lãi nên họ chuyển sang nhiều nguồn doanh thu khác nhau: Một số ứng dụng BNPL kiếm tiền bằng cách tính một khoản phí nhỏ cho các nhà bán lẻ.

Ngoài ra, một số còn tính phí trễ hạn cho người tiêu dùng. Những người khác kiếm tiền từ quảng cáo hoặc đã mở các mô hình đăng ký để có thêm kênh doanh thu. Các mối quan hệ hợp tác lớn với lĩnh vực du lịch và khách sạn đã đạt được thành công và một số cũng đã triển khai dịch vụ ghi nợ.

Các công ty này lấy tiền đâu để trả tiền cho người bán?

Người chơi BNPL thường sử dụng các ngân hàng đối tác làm nguồn tài trợ. Một số công ty khởi nghiệp còn đảm bảo nguồn vốn vay từ các nhà đầu tư để trả trước cho việc mua hàng. Ví dụ: cơ sở nợ của Zilch được tài trợ bởi Goldman Sachs . Klarna – là một ngân hàng, vì vậy nó có thể sử dụng tiền gửi của khách hàng từ các tài khoản ngân hàng thông thường mà nó cung cấp ở Thụy Điển và Đức để tài trợ cho hoạt động của mình.

Nhược điểm của mô hình BNPL là gì?

Các nhà quản lý và những người ủng hộ người tiêu dùng lo ngại rằng đây có thể là một hình thức cho vay vô trách nhiệm. Người tiêu dùng đang vật lộn với lạm phát gia tăng và lãi suất tăng cao có thể mắc nợ bằng các ứng dụng khác nhau và sau đó rút tiền từ tài khoản ngân hàng của họ hoặc vay nợ thẻ tín dụng để phục vụ tài khoản BNPL của họ.

Văn phòng Tư vấn Công dân ở Vương quốc Anh nhận thấy 1/5 người dùng BNPL đã bỏ lỡ hoặc thanh toán BNPL muộn trong 12 tháng qua và gần 1/3 số người đến hạn thanh toán trong tháng trước đã vay tiền để trả góp.

Tại Mỹ, một cuộc khảo sát gần đây do Harris Poll thực hiện cho Bloomberg News cho thấy 43% những người nợ tiền dịch vụ BNPL cho biết họ chậm thanh toán, trong khi 28% cho biết họ không trả được các khoản nợ khác vì chi tiêu cho nền tảng này.

Nhìn rộng hơn, khả năng BNPL dẫn dắt người dân vào chuỗi vay nợ có thể tiềm ẩn rủi ro cho hệ thống ngân hàng.

Ở Mỹ đang có những lo ngại rằng người tiêu dùng đang phải gánh chịu “nợ ma” mà Phố Wall không thể theo dõi, vì các công ty BNPL không báo cáo các khoản vay cho các cơ quan tín dụng và từ chối những lời kêu gọi tiết lộ lớn hơn. Các công ty BNPL nói rằng các cơ quan tín dụng Hoa Kỳ không thể xử lý thông tin của họ và việc tiết lộ thông tin đó có thể gây tổn hại đến điểm tín dụng của khách hàng, vốn là chìa khóa để đảm bảo các khoản thế chấp và các khoản vay khác.

Tại Anh, Cơ quan Quản lý Tài chính cho biết lĩnh vực này phải được quản lý, trong khi các công ty BNPL của Australia sẽ cần tuân thủ các nghĩa vụ cho vay có trách nhiệm và có giấy phép tín dụng của Australia, còn California đã phạt những người cho vay không có giấy phép. Bản thân các công ty cho biết họ cung cấp một giải pháp thay thế rẻ hơn cho lãi suất cao trên hóa đơn thẻ tín dụng, thấu chi ngân hàng và nợ quay vòng là những nguồn vốn thay thế cho khách hàng của họ.