Người Úc không muốn dùng nhận dạng khuôn mặt để giám sát

Chợ giá – Công nghệ nhận dạng khuôn mặt tự động đang trở nên phổ biến tại Úc, với ứng dụng rộng rãi từ các cửa hàng bán lẻ, sân vận động thể thao đến sòng bạc. Vào tháng 11 tới, hệ thống nhận dạng kỹ thuật số của chính phủ Úc sẽ được mở rộng sau khi luật mới được quốc hội thông qua đầu năm nay. Công nghệ này ngày càng có nhiều ứng dụng mới, như công cụ ước tính độ tuổi.

Để hiểu rõ hơn về thái độ của người dân Úc đối với công nghệ phát triển nhanh này, nhóm nghiên cứu của chúng tôi đã thực hiện một cuộc khảo sát toàn quốc đại diện cho hơn 2.000 người. Kết quả, được công bố gần đây, cho thấy sự thiếu hiểu biết chung về công nghệ và những thái độ đa dạng đối với nó. Những phát hiện này có thể cung cấp cái nhìn quan trọng cho các nhà hoạch định chính sách để tối ưu hóa lợi ích của công nghệ nhận dạng khuôn mặt và giảm thiểu tác hại.

Công nghệ nhận dạng khuôn mặt hoạt động thế nào?

Công nghệ nhận dạng khuôn mặt có hai ứng dụng chính. 

• Thứ nhất: Sử dụng “một-đối-một”, đảm bảo rằng một người là chính mình, chẳng hạn như khi mở khóa điện thoại thông minh. Ứng dụng này giúp người dùng dễ dàng hơn trong việc xác minh danh tính mà không cần mang theo nhiều loại ID.
• Thứ hai: Công nghệ có thể xác định nghi phạm chưa biết danh tính hoặc nhận diện khuôn mặt trong đám đông. Cả hai ứng dụng đều dựa vào việc tạo ra một mẫu từ ảnh của một cá nhân đã biết và so sánh ảnh mới với mẫu để xác định mức độ trùng khớp. Sự trùng khớp này được đưa ra dưới dạng xác suất, không phải là một câu trả lời chắc chắn. Mặc dù công nghệ đang ngày càng cải thiện khả năng chống lại các thách thức như mặt nạ hoặc ngụy trang, nhưng vẫn còn những hạn chế.

Thái độ khác nhau đối với các ứng dụng công nghệ

Khảo sát của chúng tôi cho thấy gần ba phần tư người Úc cho biết họ hiểu rất ít về công nghệ nhận dạng khuôn mặt, với chỉ một trong 20 người cảm thấy họ biết “nhiều” về nó. Tuy nhiên, người Úc có vẻ thoải mái hơn với việc sử dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt cho các mục đích xác minh danh tính cá nhân.

• Sử dụng công nghệ “Một-Đối-Một”: 57% người tham gia khảo sát ủng hộ việc sử dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt để truy cập vào các dịch vụ của chính phủ. Điều này có thể là tin tốt cho hệ thống ID kỹ thuật số sắp tới, nơi công nghệ sinh trắc học, bao gồm nhận dạng khuôn mặt, có thể giúp người dân chứng minh danh tính khi tiếp cận dịch vụ tài chính và chính phủ.
• Xác định nghi phạm hình sự: 75,2% người tham gia khảo sát ủng hộ việc sử dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt để xác định nghi phạm hình sự.
• Giám định danh tính trong thảm họa: 80% người trả lời khảo sát ủng hộ việc sử dụng công nghệ này để giúp xác minh danh tính của những người bị mất thông tin xác thực trong thảm họa hoặc chiến tranh.

Ngược lại, có ít sự ủng hộ cho những mục đích khác. Ví dụ, 60% người tham gia khảo sát không ủng hộ việc sử dụng công nghệ này để theo dõi vị trí của người lao động tại nơi làm việc hoặc để theo dõi và nhắm mục tiêu người mua sắm. Có sự đồng thuận mạnh mẽ rằng công nghệ nhận dạng khuôn mặt không nên được sử dụng vì lợi ích thương mại.

Nhận thức về độ chính xác và yêu cầu thông tin

Phần lớn người tham gia khảo sát cảm thấy công nghệ nhận dạng khuôn mặt là “chính xác” hoặc “rất chính xác”. Tuy nhiên, thực tế là có nhiều hệ thống khác nhau với độ chính xác biến động, và công nghệ này đã được chứng minh là kém chính xác hơn đối với một số nhóm nhân khẩu học nhất định, dẫn đến các vấn đề về thiên lệch chủng tộc. Những sai sót trong việc xác định có thể gây hậu quả nghiêm trọng đối với những người bị bắt giữ sai hoặc bị coi là tội phạm.

Hầu hết người Úc (90%) cho biết họ muốn biết khi nào và ở đâu công nghệ nhận dạng khuôn mặt được sử dụng, và họ muốn có cơ hội đồng ý trước khi công nghệ này được áp dụng.

Phản hồi của Chính phủ và các biện pháp cần thiết 

Công nghệ nhận dạng khuôn mặt tự động, dù có thể hữu ích, vẫn đặt ra nhiều câu hỏi về quyền riêng tư và tự do. Vào năm 2019, kế hoạch sử dụng cơ sở dữ liệu nhận dạng khuôn mặt quốc gia cho cơ quan thực thi pháp luật đã bị hoãn lại do lo ngại phản ứng của công chúng và ảnh hưởng đến việc đăng ký vào các chương trình ID kỹ thuật số. 

Luật mới hiện tại đã hạn chế việc khớp một-nhiều bằng cách sử dụng cơ sở dữ liệu nhận dạng khuôn mặt quốc gia, mặc dù các tiểu bang vẫn duy trì cơ sở dữ liệu riêng của họ. Cảnh sát Liên bang Úc vẫn tiếp tục sử dụng dịch vụ nhận dạng khuôn mặt của Clearview AI, công ty đã từng gặp phải vấn đề vi phạm dữ liệu.

Nhìn chung, để đảm bảo việc sử dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt có trách nhiệm và dân chủ, cần phải tăng cường giáo dục công chúng về công nghệ này và các vấn đề liên quan. Như cựu Ủy viên Nhân quyền Úc – Edward Santow đã lập luận, cần thiết phải có luật pháp riêng biệt để giảm thiểu rủi ro tạo ra một xã hội giám sát tự động.