Giá dầu đang phụ thuộc phần lớn vào phản ứng của Trung Quốc

Chợ giá – Lệnh trừng phạt mới đây của Mỹ nhắm vào xuất khẩu dầu thô của Nga đã gây biến động đáng kể trên thị trường dầu mỏ toàn cầu. Tuy nhiên, liệu đợt tăng giá này có bền vững hay không sẽ phụ thuộc lớn vào cách Trung Quốc – quốc gia nhập khẩu dầu thô lớn nhất thế giới – phản ứng trước tình hình này.

Giá dầu tăng mạnh sau lệnh trừng phạt mới

Ngày thứ Năm, giá dầu thô Brent chuẩn toàn cầu đạt mức 82,03 USD/thùng, cao nhất kể từ tháng 8/2024, tăng 6,6% chỉ trong vòng hơn một tuần. Sự tăng giá này được thúc đẩy bởi các báo cáo rằng các nhà máy lọc dầu ở Ấn Độ và Trung Quốc, hai khách hàng lớn nhất của dầu thô Nga, đang phải gấp rút tìm kiếm nguồn cung thay thế để đảm bảo nhu cầu sản xuất từ tháng sau.

Lệnh trừng phạt mới của Mỹ nhằm vào hơn 160 tàu chở dầu, được gọi là “hạm đội tàu tối” (dark fleet), mà Nga sử dụng để vận chuyển dầu. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), các tàu này xử lý hơn 1/3 lượng dầu xuất khẩu của Nga và Iran trong năm 2024.

Thị trường dầu thích nghi với lệnh trừng phạt

Mặc dù giá dầu đang bị đẩy lên do sự gián đoạn nguồn cung, thị trường dầu mỏ vốn đã quen với các biện pháp trừng phạt. Các chuyên gia cho rằng giá dầu có thể sớm ổn định khi chuỗi cung ứng được điều chỉnh lại.

• Nguồn thay thế: Các nhà máy lọc dầu Ấn Độ có thể tìm đến các nhà cung cấp dầu từ Trung Đông và châu Phi, nơi có chất lượng dầu tương tự như loại dầu Urals của Nga.
• Hạm đội “tối”: Nga có thể tái cấu trúc hạm đội tàu tối thông qua các hình thức sở hữu mới hoặc chuyển giao dầu qua các cảng trung gian.
• Giá dầu trần: Moscow cũng có thể tăng xuất khẩu dầu thô ở mức giá trần 60 USD/thùng do phương Tây áp đặt, để đảm bảo khối lượng bán ra.

Vai trò quan trọng của Trung Quốc

Một kịch bản khác có thể xảy ra là Trung Quốc sẽ giảm nhập khẩu dầu và sử dụng dầu từ kho dự trữ. Quốc gia này thường có xu hướng giảm mua khi giá dầu tăng quá nhanh.

Theo dự báo của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC), nhu cầu dầu thô của Trung Quốc trong năm 2025 chỉ tăng nhẹ 310.000 thùng/ngày, cho thấy nhu cầu không cao như những năm trước.

Việc sử dụng kho dự trữ không chỉ giúp Trung Quốc đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn gây áp lực giảm giá dầu, đặc biệt khi quốc gia này chờ xem liệu lệnh trừng phạt có phải là yếu tố thay đổi dài hạn hay chỉ mang tính tạm thời.

Các yếu tố khác ảnh hưởng đến giá dầu

Triển vọng giá dầu trong nửa đầu năm 2025 vẫn còn nhiều yếu tố khó lường:

• Chính sách của Tổng thống đắc cử Donald Trump: Ông Trump dự kiến sẽ thắt chặt trừng phạt Iran, điều này có thể đẩy giá dầu tăng cao hơn. Tuy nhiên, nếu ông thành công trong việc hòa giải xung đột Nga-Ukraine, giá dầu có thể giảm do kỳ vọng Nga được nới lỏng trừng phạt.
• Sản lượng của Mỹ: Trump cũng muốn tăng sản lượng dầu thô trong nước, điều này sẽ làm giảm áp lực tăng giá nếu nguồn cung tăng mạnh.

Dù giá dầu đang tăng cao, nhưng các chuyên gia nhận định rằng đợt tăng này có thể chỉ mang tính tạm thời. Nhiều yếu tố, đặc biệt là phản ứng từ Trung Quốc và chính sách của chính quyền Trump, sẽ quyết định hướng đi tiếp theo của thị trường dầu mỏ.