Châu Á thay đổi chiến lược về tỷ giá do chiến tranh thương mại

Chợ giá – Trước những rủi ro địa chính trị và áp lực từ chính sách thương mại ngày càng khó đoán của Mỹ, một loạt ngân hàng trung ương tại châu Á đang có dấu hiệu rút bớt can thiệp vào thị trường tiền tệ. Đây là một trong những nỗ lực giữ thế cân bằng giữa ổn định tỷ giá và tránh bị dán nhãn “thao túng tiền tệ” từ Washington.

Bức tranh tiền tệ đang dần thay đổi

Theo đó, ngân hàng Trung ương Ấn Độ và Malaysia gần đây đã giảm quy mô các vị thế phái sinh mà họ từng sử dụng để kiểm soát đà suy yếu của đồng nội tệ.  Đáng chú ý, Đài Loan đã để đồng Tân Đài tệ tăng mạnh so với đồng đô la và phát tín hiệu rằng họ có thể “thoải mái hơn” nếu xu hướng tăng này diễn ra có trật tự.

Tại Hàn Quốc, Quỹ Hưu trí Quốc gia – một trong những tổ chức tài chính công lớn nhất châu Á, cũng đã ngừng các hoạt động hỗ trợ đồng won trong suốt năm tháng qua. Đây là một thay đổi khá bất ngờ, bởi đồng won thường được coi là chỉ báo nhạy cảm đối với các luồng vốn và kỳ vọng chính sách.

Tác động từ Washington

Một phần nguyên nhân đến từ sự thay đổi trên thị trường toàn cầu, đặc biệt là đà suy yếu đáng kể của đồng đô la trong năm nay – giảm hơn 7% so với rổ tiền tệ chính. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, thì lý do sâu xa hơn là sự lo ngại ngày càng lớn về phản ứng từ phía chính quyền Mỹ.

Theo ông Rajeev De Mello – Giám đốc đầu tư tại GAMA Asset Management (Thụy Sĩ) nhận định: “Mối đe dọa bị Mỹ dán nhãn là quốc gia thao túng tiền tệ, đặc biệt trong giai đoạn nhạy cảm của các cuộc đàm phán thuế quan, đang khiến nhiều ngân hàng trung ương châu Á thận trọng hơn trong việc can thiệp vào thị trường ngoại hối.”

Trong quá khứ, nhãn hiệu “thao túng tiền tệ” mà Bộ Tài chính Mỹ có thể gán cho một quốc gia thường mang tính biểu tượng nhiều hơn thực chất. Tuy nhiên, dưới thời Tổng thống Donald Trump – người từng nhiều lần chỉ trích chính sách tiền tệ của Trung Quốc và các đối tác thương mại, thì việc bị dán nhãn này có thể dẫn đến hệ lụy về mặt chính sách, thương mại và niềm tin thị trường.

Tín hiệu lẫn lộn về chính sách tiền tệ

Vào tháng trước, Hàn Quốc đã xác nhận việc tham vấn với Mỹ về chính sách tiền tệ song phương. Thông tin này ngay lập tức đã khiến đồng won tăng giá mạnh và cũng có những đồn đoán rằng Tổng thống Trump đang muốn đồng đô la yếu hơn để hỗ trợ xuất khẩu Mỹ.

Tuy nhiên, Nhà Trắng sau đó đã phủ nhận việc có bất kỳ thỏa thuận bí mật nào nhằm phá giá đồng đô la. Ông Stephen Miran – cố vấn kinh tế cấp cao, khẳng định: “Chính sách chính thức của Mỹ vẫn là ủng hộ một đồng đô la mạnh, phản ánh sức mạnh cơ bản của nền kinh tế Mỹ.”

Dẫu vậy, sự thiếu nhất quán trong thông điệp của chính quyền Mỹ đã tạo ra sự bất định, khiến các ngân hàng trung ương châu Á phải “đi dây” trong việc định hình chính sách tỷ giá.

Bài toán chiến lược của các ngân hàng trung ương

Hiện tại, các ngân hàng trung ương châu Á đang phải đối mặt với một nghịch lý. Đó là, trong khi nhu cầu ổn định tiền tệ là thiết yếu để bảo vệ tăng trưởng và kiểm soát lạm phát, thì bất kỳ dấu hiệu can thiệp nào – dù trực tiếp hay thông qua công cụ phái sinh, thì đều có thể bị Mỹ diễn giải thành hành vi thao túng.

Trước tình hình này, nhiều quốc gia đang tìm cách linh hoạt hơn, chẳng hạn như:

• Đài Loan: Thay vì can thiệp trực tiếp, ngân hàng trung ương chỉ phát tín hiệu bằng lời nói và để thị trường tự điều chỉnh.
• Malaysia và Ấn Độ: Tập trung kiểm soát các dòng vốn ngắn hạn thay vì neo chặt tỷ giá.
• Hàn Quốc: Tạm thời rút khỏi các giao dịch ngoại hối chính thức thông qua các quỹ nhà nước.

Việc đồng đô la đang dần yếu đi sẽ là cơ hội hay mối nguy tiềm tàng?

Được biết, đồng đô la đã giảm khoảng 10% so với đồng euro và franc Thụy Sĩ trong năm nay, một phần do lãi suất thực tại Mỹ thấp và kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang (Fed) có thể hạ lãi suất nếu tăng trưởng chậm lại. Với áp lực lạm phát toàn cầu đang giảm nhẹ, đây có thể là cơ hội để các đồng tiền châu Á phục hồi.

Tuy nhiên, sự phục hồi quá mạnh – nếu không được kiểm soát, thì có thể gây tổn hại đến xuất khẩu, nhất là khi Trung Quốc vẫn duy trì đồng nhân dân tệ ở mức cạnh tranh thông qua chính sách điều hành chặt chẽ.