Chợ giá – Tổng thống Mỹ – Donald Trump vừa tuyên bố sẽ áp mức thuế 20% đối với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam và 40% đối với hàng trung chuyển từ nước thứ ba qua Việt Nam, đồng thời mở ra cơ hội miễn thuế nhập khẩu cho một số mặt hàng của Mỹ. Thông tin này đã ngay lập tức gây xôn xao giới đầu tư và đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai quan hệ thương mại Việt – Mỹ.
Thông báo bất ngờ trước thời hạn tăng thuế toàn diện
Phát biểu trên mạng xã hội Truth Social ngày 3/7 vừa qua, ông Trump cho biết ông “rất vinh dự khi đạt được Thỏa thuận thương mại với Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” sau cuộc hội đàm với Chủ tịch nước Việt Nam – ông Tô Lâm.
Theo ông, mức thuế 20% sẽ áp dụng đối với hàng hóa xuất khẩu trực tiếp từ Việt Nam sang Mỹ, trong khi hàng hóa trung chuyển – thường là từ Trung Quốc, sẽ bị đánh thuế tới 40%.
Thông báo được đưa ra chỉ vài ngày trước hạn chót vào 9/7 – thời điểm mà ông Trump từng tuyên bố sẽ tăng thuế đối với hầu hết hàng nhập khẩu vào Mỹ nếu không đạt được các thỏa thuận song phương mới.
Giảm nhiệt căng thẳng hay đòn cảnh báo?
Mức thuế 20% được cho là “nhẹ tay” hơn so với mức 46% đã được công bố trong kế hoạch hồi tháng 4. Tuy nhiên, chi tiết về các mặt hàng cụ thể chịu thuế hoặc được miễn giảm vẫn chưa được phía Mỹ công bố rõ ràng.
Chính phủ Việt Nam hiện chưa xác nhận mức thuế cụ thể, chỉ ra thông cáo nhấn mạnh hai bên đã đạt được “tuyên bố chung về khuôn khổ thương mại”, đồng thời cam kết mở rộng tiếp cận thị trường cho hàng hóa Mỹ, trong đó có ô tô động cơ lớn và sản phẩm công nghệ cao – những mặt hàng lâu nay vẫn bị hạn chế tại Việt Nam.
Một phần nội dung đàm phán được cho là tập trung vào việc kiểm soát hành vi chuyển tải bất hợp pháp, trong đó hàng hóa Trung Quốc được gia công, thay đổi nhãn mác tại Việt Nam rồi xuất khẩu sang Mỹ để né thuế.
Tuy nhiên, việc tăng cường giám sát quy trình xuất xứ hàng hóa có thể gây ảnh hưởng tới các doanh nghiệp FDI đang hoạt động tại Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực dệt may, điện tử, máy móc – những ngành có chuỗi cung ứng phức tạp và dễ bị nghi ngờ về chuyển tải.
Kim ngạch thương mại tăng vọt là cơ hội hay gánh nặng?
Từ khi Mỹ áp thuế mạnh vào hàng Trung Quốc dưới thời ông Trump (2018-2021), Việt Nam đã trở thành điểm đến thay thế, với kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ tăng gần gấp ba lần, từ dưới 50 tỷ USD (năm 2018) lên khoảng 137 tỷ USD năm 2024. Trong khi đó, hàng hóa Mỹ vào Việt Nam chỉ tăng khoảng 30% cùng giai đoạn, lên hơn 13 tỷ USD.
Theo các nhà quan sát cho biết, sự mất cân đối này chính là một phần lý do khiến ông Trump tăng áp lực thương mại lên Việt Nam.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng mức thuế mới có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến các ngành xuất khẩu mũi nhọn của Việt Nam nếu không có cơ chế phân loại rõ ràng.
Ông Murray Hiebert – chuyên gia tại CSIS (Mỹ) cho rằng: “Nếu ông Trump duy trì mức thuế 46%, hoặc thậm chí 20% như tuyên bố mới, Việt Nam sẽ bị bất lợi so với các nước Đông Nam Á khác, đặc biệt trong cạnh tranh với Thái Lan, Malaysia”.
Cân bằng giữa Mỹ và Trung Quốc
Mỹ hiện đang là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam và là đối tác chiến lược trong nhiều lĩnh vực, từ kinh tế, quốc phòng đến giáo dục. Tuy nhiên, Việt Nam cũng duy trì mối quan hệ mật thiết với Trung Quốc – đối tác thương mại lớn nhất và là nước láng giềng có nhiều liên kết chuỗi cung ứng quan trọng.
Bên cạnh đó, Trung Quốc đã lên tiếng “đánh giá kỹ lưỡng” thỏa thuận thương mại Mỹ – Việt Nam và tuyên bố sẽ phản đối bất kỳ thỏa thuận nào gây tổn hại đến lợi ích của Bắc Kinh.
No comments.
You can be the first one to leave a comment.