Quá trình điện khí hóa của Trung Quốc gây lo ngại cho ngành dầu mỏ

Chợ giá – Trung Quốc đang trở thành tâm điểm của quá trình chuyển đổi sang sử dụng năng lượng điện, gây bất ngờ cho các nhà sản xuất dầu mỏ, đặc biệt là OPEC. Việc đánh giá quá cao nhu cầu dầu thô của quốc gia này đã tác động không nhỏ đến thị trường dầu mỏ trong năm 2023, và xu hướng này có thể sẽ còn tiếp tục trong những năm tới.

Theo báo cáo Triển Vọng Năng Lượng Thế Giới mới nhất từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), sự dịch chuyển sang “phương tiện điện” và giảm dần sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch đã tạo ra những thách thức cho các nhà sản xuất dầu mỏ. Đặc biệt, Trung Quốc – quốc gia nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới – đang dẫn đầu trong việc chuyển đổi sang xe điện, chiếm tới 50% thị phần xe điện mới vào năm 2023, và con số này có thể tăng lên 70% vào năm 2030.

Nhu cầu dầu mỏ của Trung Quốc đạt đỉnh 

Trong bối cảnh điện khí hóa ngày càng mạnh mẽ, nhu cầu dầu thô của Trung Quốc dự kiến sẽ đạt đỉnh trong vài năm tới. Theo dự báo của IEA, quá trình điện khí hóa tại Trung Quốc sẽ làm giảm khoảng 6 triệu thùng dầu mỗi ngày trên toàn cầu. Trung Quốc, vốn đóng góp hai phần ba vào tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu trong thập kỷ qua, nay đã trở thành hình mẫu cho việc sử dụng năng lượng tái tạo và điện khí hóa, thay vì chỉ là một trường hợp ngoại lệ như trước đây.

Dù Trung Quốc vẫn là nhà sản xuất và nhập khẩu than lớn nhất thế giới, nhưng sự phụ thuộc vào than đá đang giảm dần khi nước này thúc đẩy điện khí hóa thông qua năng lượng tái tạo. Trong năm 2023, Trung Quốc đã bổ sung thêm 50 gigawatt (GW) công suất điện than, đồng thời đạt kỷ lục với 260 GW điện mặt trời và 75 GW điện gió.

Điện khí hóa và những tác động

Một trong những yếu tố thúc đẩy quá trình điện khí hóa tại Trung Quốc là nhu cầu tiêu thụ điện đang tăng nhanh hơn so với GDP, với mức tăng gần 50% kể từ năm 2019. IEA dự báo đến năm 2030, mức tiêu thụ điện trên đầu người tại Trung Quốc sẽ vượt qua các nền kinh tế phát triển khác, khi quốc gia này tiếp tục tăng trưởng kinh tế và thực hiện các chính sách thúc đẩy sử dụng điện.

Với việc điện khí hóa tăng nhanh, Trung Quốc không chỉ giảm sử dụng xăng và dầu diesel, mà còn tăng nhu cầu về naphtha để phục vụ ngành hóa dầu và thêm dầu phản lực khi ngành hàng không phát triển. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, đặc biệt là dầu thô, đang dần giảm, mở ra những thách thức mới cho các nhà sản xuất dầu mỏ như OPEC.

Thách thức cho ngành dầu mỏ trong tương lai

Sự chuyển đổi mạnh mẽ của Trung Quốc sang điện khí hóa có thể làm thay đổi cấu trúc nhu cầu dầu thô trên toàn cầu. Các nhà sản xuất dầu mỏ cần phải điều chỉnh chiến lược để đối phó với nhu cầu thay đổi từ các sản phẩm hóa dầu và nhiên liệu hàng không.

Việc Trung Quốc đẩy mạnh sản xuất pin, xe điện và năng lượng mặt trời cũng giúp nước này giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch đắt đỏ. Tuy nhiên, nước này vẫn duy trì sử dụng than trong quá trình điện khí hóa, và thách thức lớn nhất sẽ là tích hợp lượng năng lượng tái tạo khổng lồ vào lưới điện quốc gia.