Chợ giá – Sau nhiều thập kỷ tăng trưởng bền bỉ, thì ngành dầu mỏ toàn cầu hiện đang phải chứng kiến dấu hiệu chững lại nghiêm trọng và có thể bước vào một “thập kỷ mất mát” mới, tương tự những năm 1980 sau khủng hoảng năng lượng. Sản lượng đình trệ, đầu tư suy giảm, cạnh tranh từ năng lượng tái tạo và thay đổi cơ cấu nhu cầu đang tạo ra một bước ngoặt mang tính lịch sử.
Sản lượng tăng trưởng chậm lại sau 40 năm phát triển
Được biết, vào năm 1983, sản lượng dầu toàn cầu đã đạt khoảng 56,6 triệu thùng/ngày. Sau 40 năm, vào năm 2023, thì con số này đạt 96,3 triệu thùng/ngày – tương đương mức tăng trung bình 10 triệu thùng mỗi thập kỷ.
Tuy nhiên, đó chỉ là bức tranh bề nổi của mọi chuyện. Nếu như bóc tách kỹ các số liệu, thì phần lớn mức tăng đó đến từ các sản phẩm thay thế như khí đốt hóa lỏng (ethane, propane, butane) và nhiên liệu sinh học, chứ không phải dầu thô truyền thống – loại tài nguyên được giao dịch và định giá chính thức trên thị trường toàn cầu.
Trên thực tế, theo báo cáo mới nhất của Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ (EIA), thì sản lượng dầu thô năm 2023 chỉ cao hơn 360.000 thùng/ngày so với năm 2015 – một mức tăng gần như không đáng kể trong gần một thập kỷ.
Đầu tư vào khai thác dầu suy giảm mạnh
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), thì đầu tư toàn cầu vào khai thác dầu thô thượng nguồn sẽ giảm 6% trong năm 2025, chỉ còn 420 tỷ USD – thấp hơn năng lượng mặt trời, vốn sẽ nhận được 450 tỷ USD đầu tư. Được biết, tổng đầu tư cho năng lượng hóa thạch hiện chỉ bằng một nửa so với năng lượng sạch (1.100 tỷ USD so với 2.200 tỷ USD).
Chi phí khai thác cũng đang tăng nhanh do lạm phát và rào cản thương mại. Tại Mỹ, mức thuế thép 50% được áp dụng từ thời chính quyền Trump khiến chi phí thiết bị khai thác tăng cao. Theo IEA, thì hoạt động khai thác trên toàn cầu – tính theo giá trị thực tế, sẽ giảm 8% trong năm nay – đánh dấu mức suy giảm đầu tiên kể từ đại dịch 2020.
Các công ty dầu đá phiến Mỹ “đứng trước nguy cơ tụt hậu”
Kể từ cuối tháng 3, gần 5,6% tổng số giàn khoan của Mỹ đã ngừng hoạt động, khiến cho quy mô khai thác hiện tại chỉ bằng 2/3 so với thời kỳ đỉnh cao cuối năm 2022. Fracklog – số lượng giếng đã khoan nhưng chưa khai thác, cũng đã giảm xuống mức thấp kỷ lục 5.332 giếng, chỉ bằng một nửa so với đầu năm 2020.
Theo các chuyên gia, điều này phản ánh việc các công ty không còn lạc quan về việc giá dầu thế giới sẽ hồi phục đủ để khai thác hiệu quả. Các nhà sản xuất có chi phí cao đang rút lui khỏi thị trường, nhường chỗ cho các quốc gia có lợi thế chi phí và chiến lược năng lượng chuyển hướng.
Trung Quốc, Ấn Độ và sự thay đổi trong mô hình tiêu thụ
Tại Trung Quốc – nền kinh tế tiêu thụ dầu lớn thứ hai thế giới, thì mức tiêu thụ dầu đã giảm liên tục kể từ tháng 9/2023, theo số liệu từ chính phủ. Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC) dự báo nhu cầu dầu nước này sẽ đạt đỉnh ngay trong năm 2024, sớm hơn 5 năm so với các dự báo trước đó.
Nguyên nhân đến từ sự bùng nổ của xe điện, giao thông công cộng hiện đại và các chính sách khắt khe về bảo vệ môi trường.
Tại Ấn Độ, thì sự phát triển của hạ tầng năng lượng tái tạo và tiêu chuẩn khí thải mới đang làm nhu cầu dầu truyền thống chững lại đáng kể – một xu hướng không còn là ngoại lệ.
Ả Rập Xê Út chuyển hướng chiến lược
“Ông lớn” Saudi Aramco, thay vì mở rộng sản xuất dầu, hiện đang tiến hành tăng đầu tư vào khí đốt tự nhiên, với dự án lớn nhất là mỏ khí Jafurah, dự kiến vận hành vào cuối năm nay. Thậm chí, chính phủ Riyadh còn giảm mục tiêu công suất tối đa cho dầu thô – một tín hiệu rõ ràng rằng họ không kỳ vọng vào mức cầu tăng trưởng mạnh trong tương lai.
Có thể thấy, với các xu hướng hiện tại, thì ngành công nghiệp dầu mỏ có khả năng không thể trở lại mức đỉnh năm 2018 ít nhất cho đến sau năm 2026. Và đây sẽ là lần đầu tiên kể từ sau cuộc khủng hoảng dầu mỏ 1970 mà sản lượng dầu thô thế giới không tăng trong suốt một thập kỷ – một dấu mốc đầy lo ngại cho các quốc gia và doanh nghiệp phụ thuộc vào dầu mỏ.
No comments.
You can be the first one to leave a comment.