Tại sao Trung Quốc luôn thúc đẩy Hàn Quốc mở cửa thương mại?

Trung Quốc có lý do chính đáng để thúc đẩy Hàn Quốc duy trì mở cửa thương mại. Động lực này không xuất phát từ niềm tin vào thương mại tự do, mà từ các lĩnh vực đang nổi lên nơi Trung Quốc đang trở thành nhà lãnh đạo toàn cầu, đặc biệt là những ngành công nghiệp của Hàn Quốc dễ bị tổn thương trước cạnh tranh mới.

Lợi ích kinh tế của Trung Quốc

Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc “duy trì các chuỗi cung ứng và công nghiệp ổn định và thông suốt” giữa Trung Quốc, Hàn Quốc và thế giới. Theo Tân Hoa Xã, ông Lý cũng bày tỏ mong muốn thúc đẩy giai đoạn hai của các cuộc đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do Trung-Hàn.

Trong địa chính trị, không có khái niệm tuyệt đối về thương mại tự do. Các quốc gia lựa chọn đối tác nào được tiếp cận không hạn chế và đối tác nào bị áp đặt thuế quan. Nếu các nhà lãnh đạo cảm thấy một đối thủ có lợi thế cạnh tranh, thì rào cản sẽ được dựng lên. Một ví dụ điển hình là việc Mỹ tăng thuế đối với xe điện và pin mặt trời của Trung Quốc. Trung Quốc cũng không ngoại lệ, đã tăng thuế nhập khẩu đối với sản phẩm của Mỹ trong cuộc chiến thương mại do chính quyền Trump khởi xướng.

Lợi thế cạnh tranh của Trung Quốc

Với Hàn Quốc, Trung Quốc dường như hài lòng với tình hình hiện tại. Bắc Kinh đang nhanh chóng bắt kịp trong các lĩnh vực xuất khẩu do Hàn Quốc chiếm lĩnh. Hàn Quốc vẫn vượt trội về công nghệ, nhưng giá trị của họ đối với Bắc Kinh là như một nhà cung cấp kiến thức chuyên môn. Việc tiếp cận liên tục với các nhà cung cấp tiên tiến hơn là điều quan trọng để Trung Quốc có được nhân lực và thiết bị cần thiết nhằm thu hẹp khoảng cách với các đối thủ như Hàn Quốc và Mỹ.

Các ngành công nghiệp có tiềm năng lớn nhất trong nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, và cũng là những lĩnh vực mà Trung Quốc có hoặc sắp trở thành nhà lãnh đạo toàn cầu, bao gồm: chíp nhớ, ô tô – đặc biệt là xe điện (EV) – và đóng tàu. Trong nhiều thập kỷ, những ngành này cũng đã là những ngành công nghiệp lớn nhất của Hàn Quốc.

Những cái lợi mà việc mở cửa thương mại mang lại

Trong lĩnh vực đóng tàu, Hàn Quốc từng là nhà cung cấp hàng đầu thế giới và vẫn là nguồn cung cấp tàu mới quan trọng. Tuy nhiên, Trung Quốc đã chiếm vị trí hàng đầu cách đây năm năm và vẫn tiếp tục phát triển, chiếm gần 50% thị phần toàn cầu.

Samsung Electronics và SK Hynix cùng nhau sản xuất 77% chip DRAM của thế giới và 58% NAND-flash, hai loại bộ nhớ bán dẫn chính. Tuy nhiên, các công ty Trung Quốc đang tiến bộ trong lĩnh vực này mặc dù không thể bắt kịp các đối thủ Đài Loan và Mỹ trong thị trường chip logic phức tạp hơn.

Trong ngành ô tô, gã khổng lồ EV BYD đã ngang bằng với Tesla về sản lượng xe. Thêm vào đó là hàng chục tên tuổi khác, bao gồm Geely Automobile Holdings và SAIC Motor, tạo nên một ngành công nghiệp ô tô cạnh tranh với các công ty Hàn Quốc như Hyundai Motor và KIA, đặc biệt là trong lĩnh vực xe điện.

Tầm quan trọng của sự hợp tác quốc tế

Mục đích chính của các rào cản thuế quan là để nghiêng bàn cờ có lợi cho các công ty địa phương, thường là để bảo vệ việc làm hoặc lợi nhuận. Cũng có lý do cho rằng chúng có thể giúp bảo vệ các ngành công nghiệp non trẻ khỏi các đối thủ mạnh hơn, cho phép một hệ sinh thái trong nước phát triển. Ví dụ, chiến dịch Make in India đã thúc đẩy sản xuất địa phương điện thoại thông minh và máy tính.

Nhiều công ty Trung Quốc không còn cần đến sự bảo vệ này nữa và Bắc Kinh biết điều đó. Thay vào đó, họ cần tiếp cận không hạn chế với máy móc, vật liệu và tài năng kỹ thuật để cho phép các ngành công nghiệp bán dẫn, EV và đóng tàu của Trung Quốc tiếp tục phát triển.

Không có gì ngạc nhiên khi ông Lý muốn khuyến khích các công ty Hàn Quốc đầu tư và kinh doanh tại Trung Quốc. Bắc Kinh không lo lắng rằng Samsung, Hyundai hay Daewoo sẽ cạnh tranh với các công ty địa phương trên sân nhà. Nhưng họ biết rằng sự hiện diện của các công ty này sẽ đảm bảo cung cấp liên tục các yếu tố sản xuất: thiết bị, hóa chất và lao động. Yếu tố cuối cùng là quan trọng nhất.

Mặc dù Trung Quốc có lịch sử trộm cắp công nghệ và buộc các đối tác vào các thỏa thuận liên doanh, nhưng cũng có rất nhiều điều để thu được từ việc có các đội phát triển, kỹ thuật và sản xuất nước ngoài trên thực địa. Chuyển giao công nghệ không chỉ xảy ra từ việc hack hệ thống máy tính hoặc mua lại danh mục bằng sáng chế, mà còn thông qua việc có các đội ngũ địa phương và nước ngoài làm việc cùng nhau.

Lợi ích song phương cho Hàn Quốc

Seoul cần tự hỏi mình nhận lại được gì từ việc này. Các nhà sản xuất ô tô nước ngoài đang rút khỏi Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình đã tuyên bố rõ ràng rằng ông muốn quốc gia này tự chủ về chất bán dẫn và gần như không có cơ hội nào các doanh nghiệp nhà nước sẽ mua tàu từ các nhà máy đóng tàu nước ngoài. Tốt nhất, các công ty Hàn Quốc có thể có cơ hội tạm thời lấp đầy các khoảng trống do các nhà cung cấp Mỹ để lại trong các lĩnh vực như điện tử, hàng hóa công nghiệp và thiết bị tại Trung Quốc. Nhưng điều này chỉ kéo dài cho đến khi một công ty địa phương đủ mạnh để thay thế sự thay thế từ nước ngoài.

Trong thế giới phân mảnh ngày nay, hợp tác quốc tế nên được khuyến khích. Nhưng không ai nên bị đánh lừa rằng có bất cứ điều gì là miễn phí trong một thỏa thuận thương mại tự do hiện đại.

Trung Quốc và Hàn Quốc có mối quan hệ kinh tế phức tạp và nhiều tiềm năng. Việc thúc đẩy thương mại tự do và hợp tác công nghiệp có thể mang lại lợi ích cho cả hai quốc gia. Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo Hàn Quốc cần cân nhắc kỹ lưỡng lợi ích ngắn hạn và dài hạn, đảm bảo rằng họ không chỉ đóng vai trò là nhà cung cấp phụ tùng mà còn giữ vững vị thế cạnh tranh trong các ngành công nghiệp cốt lõi.