Nhật Bản trở thành tâm điểm lo lắng của các nhà đầu tư toàn cầu

Chợ giá  – Trong một tuần đầy biến động, Nhật Bản đã khiến cả thế giới tài chính phải dõi theo, với những thay đổi đáng kể trong chính sách tiền tệ và thị trường chứng khoán. Được yêu thích trong suốt một năm qua nhờ vào đồng yên yếu và sự phục hồi của thị trường chứng khoán, Nhật Bản giờ đây đang trở thành tâm điểm của lo ngại toàn cầu sau động thái tăng lãi suất bất ngờ của Ngân hàng Nhật Bản (BOJ).

Chuyển động đột ngột của ngân hàng Nhật Bản

Vào 31/7 vừa qua, Ngân hàng Nhật Bản đã công bố quyết định tăng lãi suất, một bước đi bất ngờ sau nhiều năm duy trì chính sách lãi suất gần bằng không hoặc âm. Thống đốc – Kazuo Ueda đã thông báo về ý định tiếp tục chính sách này, dẫn đến sự gia tăng mạnh mẽ của đồng yên Nhật và gây ra những biến động dữ dội trên toàn cầu. Sự thay đổi này đã khiến các nhà giao dịch và nhà đầu tư phải điều chỉnh các chiến lược của họ, vốn dựa trên giả định rằng đồng yên sẽ tiếp tục yếu và lãi suất sẽ giữ nguyên.

Stephen Miller – cố vấn tại Grant Samuel Funds Management và cựu giám đốc quỹ của BlackRock Inc., nhận định: “Không còn nghi ngờ gì nữa, đây là một vùng đất hoàn toàn mới cho thị trường. Mọi người đang tìm kiếm tâm hồn ở khắp mọi nơi khi chúng ta có một BOJ dường như quyết tâm thoát khỏi nhiều năm chính sách lãi suất bằng không hoặc âm.” Ông chỉ ra rằng Nhật Bản hiện đang là tâm điểm của lo lắng về mọi khía cạnh của thị trường, từ cổ phiếu, trái phiếu, đến yên và tín dụng.

Tác động mạnh mẽ trên thị trường

Thị trường Nhật Bản đã chứng kiến sự sụt giảm lớn nhất của chỉ số Nikkei 225 kể từ năm 1987 vào ngày 5/8, chỉ để phục hồi lại 10% vào ngày hôm sau. Sự biến động này không chỉ ảnh hưởng đến các nhà đầu tư mà còn có thể tác động đến chính trị và đời sống của người dân Nhật Bản. Những biến động mạnh mẽ trên thị trường có thể ảnh hưởng đến niềm tin của người tiêu dùng và làm chậm quá trình thoát khỏi giảm phát của nền kinh tế.

Đồng yên cũng đã chứng kiến sự suy yếu hơn 2% vào ngày thứ Tư sau khi Phó Thống đốc BOJ Shinichi Uchida cho biết ngân hàng sẽ không tăng lãi suất nếu thị trường không ổn định. 

Hirofumi Suzuki – chiến lược gia ngoại hối trưởng tại Sumitomo Mitsui Banking Corp., cảnh báo rằng sự gia tăng bất ổn trên thị trường có thể kìm hãm tiêu dùng và đầu tư, ảnh hưởng đến hành vi kinh doanh và đời sống của người dân.

Tác động toàn cầu và phản ứng của nhà đầu tư 

Đợt bán tháo lịch sử ban đầu trên thị trường đã làm mất đi lợi nhuận từ các giao dịch theo đà, đặc biệt là những chiến lược dựa trên đồng yên yếu và đợt tăng giá của cổ phiếu Nhật Bản. Sự phục hồi của đồng yên đã làm chệch hướng một trong những chiến lược thị trường có lợi nhuận cao nhất trong năm nay: giao dịch chênh lệch lãi suất. 

Theo Wei Li – chiến lược gia đầu tư toàn cầu tại BlackRock, phản ứng quá mức này cho thấy có nhiều vấn đề hơn đang diễn ra ở Nhật Bản, điều này có thể gây ra hậu quả toàn cầu nếu tình trạng này kéo dài.

Phản ứng của các chính trị gia và doanh nghiệp 

Trước tình hình này, các chính trị gia và lãnh đạo doanh nghiệp Nhật Bản đã cố gắng xoa dịu lo lắng về những hậu quả của việc quay lại lãi suất bình thường. Các quan chức đã đưa ra các biện pháp để giảm nhẹ tác động của biến động mạnh trên thị trường đối với cả nhà đầu tư bán lẻ và các tài khoản đầu tư miễn thuế mở rộng. Một trong những sáng kiến này là khuyến khích người dân chuyển một phần trong số hơn 1 nghìn tỷ yên đang nằm trong tài khoản ngân hàng vào thị trường.

Pelham Smithers – người đứng đầu công ty cung cấp dịch vụ nghiên cứu về các công ty châu Á tập trung vào Nhật Bản, cho biết: “Tôi nghĩ rằng đây là một thị trường hiện phù hợp với phân tích cơ bản — từ dưới lên, thay vì từ trên xuống. Trong tương lai, đây sẽ là thời điểm thú vị nếu bạn là người chọn cổ phiếu.”

Tương lai không chắc chắn và các quan điểm đối lập 

Một số ý kiến cho rằng động thái của BOJ có thể là một bước đi sai lầm, bị ảnh hưởng bởi áp lực chính trị. Một số chính trị gia nổi tiếng đã chỉ trích đồng yên yếu trong thời gian gần đây, điều này có thể làm xấu đi mối quan hệ giữa chính phủ Nhật Bản và ngân hàng trung ương. 

Takuji Aida – nhà kinh tế trưởng tại Credit Agricole, cho rằng điều này có thể ảnh hưởng đến nỗ lực tái đắc cử của Thủ tướng Fumio Kishida.

Tuy nhiên, cũng có quan điểm ủng hộ động thái này. Christopher Willcox – người đứng đầu bộ phận giao dịch và ngân hàng đầu tư tại Nomura Holdings Inc., cho rằng việc tăng lãi suất là quyết định đúng đắn trong bối cảnh vĩ mô hiện tại của Nhật Bản. 

Ông nhấn mạnh rằng việc thay đổi chính sách tiền tệ dễ dãi trong nhiều thập kỷ sẽ gây ra gián đoạn, nhưng BOJ đang hành động một cách thông minh trong bối cảnh khó khăn.

Có thể thấy, Nhật Bản đang đứng trước một thời điểm quan trọng với những thay đổi mạnh mẽ trong chính sách tiền tệ và thị trường chứng khoán. Trong khi một số nhà đầu tư và quan sát viên cho rằng đây là một cơ hội để đánh giá lại các chiến lược đầu tư và phân tích cơ bản, những biến động này cũng làm dấy lên những lo ngại về tác động dài hạn đối với nền kinh tế toàn cầu. Sự phát triển tiếp theo của tình hình sẽ rất quan trọng trong việc xác định định hướng của thị trường và chính sách kinh tế của Nhật Bản trong tương lai.