Hàn Quốc: Lao động nông – ngư nghiệp nước ngoài thiếu sự bảo vệ

Chợ giá – Bảo hiểm lao động là một trong những công cụ quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe, tính mạng và quyền lợi của người lao động, đặc biệt là những người làm việc trong môi trường tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro, như nông nghiệp và ngành thủy sản. Tuy nhiên, đối với hàng nghìn lao động nhập cư làm việc trên các trang trại và tàu đánh cá tại Hàn Quốc, họ vẫn phải đối mặt với một thực tế đáng buồn: sự thiếu hụt bảo vệ lao động hợp pháp, khiến họ không thể nhận được sự bảo vệ cơ bản mà họ xứng đáng có.

Rủi ro cho lao động nhập cư tại các trang trại và tàu cá 

Tại Hàn Quốc thì các ngành nông nghiệp và thủy sản – nơi hầu hết lao động nhập cư từ Việt Nam và các quốc gia khác đang làm việc, là những môi trường khá nguy hiểm. Từ các trang trại rong biển ở Goheung, Nam Jeolla, đến các tàu đánh cá ngoài khơi Wando, Nam Jeolla, hàng loạt vụ tai nạn lao động nghiêm trọng đã xảy ra. 

Một trong những trường hợp đáng chú ý là của một ngư dân di cư, người đã bị thương nặng sau khi giẫm phải một chiếc đinh trên tàu và phải nhập viện. Mặc dù được bác sĩ khuyến cáo điều trị khẩn cấp nhưng ông chủ vẫn ép anh quay lại làm việc ngay khi vết thương chưa lành và thậm chí muốn đưa anh trở lại về Việt Nam. 

Thậm chí trong một trường hợp khác, gia đình của một công nhân bị tử vong khi làm việc đã bị từ chối yêu cầu bồi thường tai nạn lao động chỉ vì doanh nghiệp đó không tham gia vào hệ thống bảo hiểm bắt buộc. Và cũng không ít trường hợp người lao động bị thương hoặc tử vong khi làm việc nhưng không nhận được sự chăm sóc y tế đầy đủ hoặc bồi thường xứng đáng. 

Lỗ hổng trong hệ thống bảo vệ quyền lợi người lao động nhập cư

Có một điều đáng buồn là, mặc dù theo pháp luật Hàn Quốc, hầu hết các công ty cần phải tham gia bảo hiểm tai nạn lao động bắt buộc. Tuy nhiên các doanh nghiệp nông nghiệp và đánh bắt cá quy mô nhỏ thì lại được miễn quy định này nếu họ sử dụng dưới năm lao động toàn thời gian. Và đây chính là lỗ hổng lớn trong hệ thống bảo vệ quyền lợi người lao động, và là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng người lao động di cư, đặc biệt là lao động Việt Nam, không được bảo vệ đúng mức.

Bên cạnh đó, tuy chính phủ Hàn Quốc đã ban hành quy định mới yêu cầu các doanh nghiệp này phải tham gia bảo hiểm tai nạn lao động bắt buộc từ năm 2023, nhưng thực tế lại cho thấy sự thiếu sót nghiêm trọng trong công tác giám sát. Nhiều doanh nghiệp vẫn không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình và người lao động tiếp tục rơi vào tình cảnh bấp bênh, không được bảo vệ khi gặp rủi ro.

Đã gần hai thập kỷ kể từ khi Hệ thống Giấy phép Lao động mở rộng cho phép lao động nhập cư làm việc tại các ngành nông nghiệp và thủy sản, nhưng các cải cách này chưa thể đem lại sự bảo vệ thực sự cho người lao động. 

Việc không có bảo hiểm tai nạn lao động không chỉ gây nguy hiểm cho người lao động mà còn gây tổn thất lớn cho xã hội nói chung, vì các vụ tai nạn lao động có thể dẫn đến chi phí y tế, pháp lý và các vấn đề khác mà chính phủ phải gánh vác.

Vì vậy, chính phủ Hàn Quốc cần phải tăng cường giám sát và đảm bảo việc thực thi các quy định bảo vệ lao động nhập cư, đặc biệt là trong ngành nông nghiệp và thủy sản. Các cơ quan chức năng cần thiết phải có biện pháp quyết liệt để đảm bảo mọi người lao động di cư, dù làm việc ở đâu, đều phải được bảo vệ đúng mức.