Nhật Bản: Tokyo áp dụng tuần làm việc 4 ngày để nâng cao tỷ lệ sinh

Chợ giá – Trong bối cảnh tỷ lệ sinh đang giảm mạnh và đang ở mức thấp kỷ lục, chính quyền Tokyo đã công bố một biện pháp mới đầy sáng tạo nhằm giúp đỡ các bà mẹ đi làm và khuyến khích sự phát triển bền vững của gia đình. Theo đó, nhân viên chính phủ ở thủ đô Nhật Bản sẽ được phép làm việc 4 ngày mỗi tuần thay vì 5 ngày, với 3 ngày còn lại được nghỉ ngơi. 

Chế độ làm việc 4 ngày – Bước đi tiên phong hỗ trợ gia đình và công việc

Chính sách mới của Tokyo sẽ áp dụng cho tất cả các nhân viên chính phủ trong thành phố . Nhờ đó, các gia đình sẽ có thêm thời gian để chăm sóc con cái và tham gia vào các hoạt động gia đình mà không phải lo lắng về việc gián đoạn công việc. 

Ngoài ra, chính quyền Tokyo còn đưa ra một chính sách hỗ trợ đặc biệt khác: phụ huynh có con trong độ tuổi tiểu học (từ lớp một đến lớp ba) có thể đổi một phần lương của mình để có quyền tan làm sớm, giúp họ dễ dàng chăm sóc con cái sau giờ học.

Thống đốc Tokyo – bà Yuriko Koike, đã chia sẻ: “Chúng tôi sẽ xem xét lại phong cách làm việc một cách linh hoạt, đảm bảo không ai phải từ bỏ sự nghiệp của mình vì những sự kiện trong cuộc sống như sinh con hay chăm sóc trẻ em. Đây là một thời điểm quan trọng để bảo vệ và nâng cao đời sống, sinh kế và nền kinh tế của người dân trong thời kỳ đầy thử thách của đất nước.”

Giải pháp đối phó với cuộc khủng hoảng dân số

Tỷ lệ sinh của Nhật Bản đã giảm mạnh trong nhiều năm qua, đạt mức thấp kỷ lục vào tháng 6 năm 2023. Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, chỉ có 727.277 ca sinh được ghi nhận trong năm ngoái, và tỷ lệ sinh – số con mà một phụ nữ có trong suốt cuộc đời – giảm xuống mức 1,2. Để duy trì ổn định dân số, tỷ lệ sinh lý tưởng phải đạt ít nhất 2,1.

Bên cạnh đó, trong khi chính phủ đã tăng cường nỗ lực khuyến khích người dân kết hôn và sinh con, cuộc khủng hoảng dân số vẫn tiếp tục đe dọa nền kinh tế và xã hội Nhật Bản. Với chính sách làm việc 4 ngày, Tokyo hy vọng có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho các gia đình và tạo ra một mô hình làm việc linh hoạt hơn, đặc biệt là đối với các bà mẹ có con nhỏ. 

Chính sách này không chỉ hỗ trợ cho các gia đình, mà còn hướng tới việc tạo ra một xã hội làm việc hiệu quả hơn, với sự cân bằng giữa công việc và gia đình.

Văn hóa làm việc khắc nghiệt và chi phí sinh hoạt cao

Nhật Bản vốn nổi tiếng với văn hóa làm việc khắc nghiệt, với những giờ làm việc dài đằng đẵng và yêu cầu cống hiến hết mình cho công ty. Điều này dẫn đến tình trạng “karoshi”, tức là tử vong do làm việc quá sức, là một mối nguy hiểm tiềm tàng đối với người lao động, đặc biệt là ở những ngành nghề có tính chất căng thẳng cao. 

Hơn nữa, chi phí sinh hoạt cao tại Nhật Bản cũng là một yếu tố góp phần khiến cho việc sinh con và nuôi dạy con cái trở nên ngày càng khó khăn.

Chính sách tuần làm việc 4 ngày được kỳ vọng sẽ giảm bớt áp lực cho người lao động, đặc biệt là phụ nữ, những người thường phải đối mặt với sự lựa chọn khó khăn giữa sự nghiệp và gia đình. Việc giúp các bà mẹ có thêm thời gian chăm sóc con cái sẽ là một yếu tố quan trọng để tăng tỷ lệ sinh trong tương lai.

Sự chuyển mình của thị trường lao động

Đáng chú ý là trong khi chính sách tuần làm việc 4 ngày đang thu hút sự chú ý mạnh mẽ tại Nhật Bản, thì ở các quốc gia khác, như Singapore, cũng đang triển khai các biện pháp tương tự nhằm khuyến khích làm việc linh hoạt. 

Singapore đã đưa ra các hướng dẫn yêu cầu các công ty phải cân nhắc những yêu cầu của nhân viên về chế độ làm việc linh hoạt, bao gồm cả tuần làm việc 4 ngày và giờ làm việc linh động. Điều này phản ánh một xu hướng toàn cầu trong việc thay đổi môi trường làm việc để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống.

Tại Nhật Bản, mặc dù văn hóa làm việc lâu dài và sự coi trọng lòng trung thành với công ty vẫn còn mạnh mẽ, nhưng chính quyền Tokyo đang nỗ lực thay đổi tư duy này, nhằm đáp ứng những nhu cầu cấp bách của xã hội. Việc áp dụng tuần làm việc 4 ngày không chỉ nhằm hỗ trợ gia đình mà còn là một chiến lược dài hạn để giải quyết vấn đề dân số, giúp các công ty thu hút và giữ chân nhân tài, đồng thời tạo ra môi trường làm việc khỏe mạnh hơn.

Với những thay đổi này, Tokyo hi vọng sẽ có thể tạo ra một mô hình công việc mới, không chỉ giúp cải thiện tình trạng dân số mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của xã hội. Cùng với các nỗ lực khác từ chính phủ Nhật Bản, như việc mở rộng chính sách hỗ trợ cho các gia đình, chính quyền Tokyo hy vọng sẽ mang lại một tương lai tươi sáng hơn cho thế hệ sau.